عوامل ایجاد کننده اسیدیته در آب:

اسید سولفوریک (H₂SO₄) و اسید نیتریک (HNO₃) و اسید کلریدریک (HCl) عوامل ایجاد کننده اسیدیته در آب می باشند. برای اندازه گیری اسیدیته (FMA) باید غلظت یون های Cl^- ، SO₄^2- و NO₃^–را اندازه گیری نمود و غلظت یون های سولفات و نیترات و کلرور بر حسب ppmm کربنات کلسیم محاسبه و مجموع آنها FMA می باشد.

1- تبدیل غلظت SO₄^-2 از ppm SO₄ به ppm کربنات کلسیم:

SO₄^2- ≡ CaCO₃

[SO₄ ^2-] (as ppm SO₄) × 1.04 = ppm CaCO₃

2- تبدیل غلظت ^-Cl از ppm Cl به ppm کربنات کلسیم:

[Cl ^-] (as ppm Cl) × 1.41 =  ppm CaCO₃

3-  تبدیل غلظت ^-NO₃از NO₃ ppm به ppm کربنات  کلسیم:

[NO3^-] (as ppm NO3) × 0.64 =  ppm CaCO₃

خلاصه:

[NO3^-] (as ppm NO3) × 0.64 =  ppm CaCO₃

[Cl ^-] (as ppm Cl) × 1.41 =  ppm CaCO₃

[SO₄ ^2-] (as ppm SO₄) × 1.04 = ppm CaCO₃

FMA برحسب ppm کربنات  کلسیم برابر است با :

FMA(as ppm CaCO₃)= SO4^2- (ppmCaCO3) +Cl^-(ppmCaCO₃ )+  NO3^-( ppmCaCO3)

مثال :

در یک نمونه آب غلظت سولفات 4ppm و نیترات 2ppm و کلرو6ppm است . اسیدیته (FMA) را محاسبه کنید.

4 (ppm SO4^2-)× 1.04=4.16 ppmCaCO3

2 (ppm NO3^-)× 0.81=1.62ppmCaCO3

6 (ppm Cl^-)× 1.41=8.46 ppmCaCO3

FMA=4.16+1.62+8.46=14.24 ppmCaCO3

FMA=14.24 ppmCaCO3

FMA زمانی وجود دارد که PH از 4.3 کمتر باشد . بنا براین ابتدا PH نمونه را اندازه گیری نموده و اگر PH از 4.3  بالاتر باشد اسیدیته آزاد (  FMA ) صفر خواهد بود . برای اندازه گیری اسیدیته آب میتوان از رزین زئولیت هیدروژن استفاده کرد . برای این کار نمونه آب را از زئولیت هیدروژن عبور می دهند.

H2Z + Ca²⁺ →  CaZ + 2 H⁺

H2Z + Mg²⁺ →  MgZ + 2 H⁺

H2Z + 2K⁺ →  K₂Z + 2 H⁺

H2Z + 2Na⁺ →  Na₂Z + 2 H⁺

با شروع بهره برداری از زئولیت هیدروژن ، FMA خیلی بالا است . به مرور FMA به مقدار خیلی کم  کاهش می یابد . وقتی که رزین اشباع می شود ، FMA یک نزول ناگهانی دارد که در اینجا رزین اشباع شده و باید آن را احیا کرد.

روش FMA بطریق عملی :

به مقدار مشخصی نمونه ، معرف متیل اورانژاضافه کرده و با محلول کربنات سدیم 02/0 نرمال تیتر  میکنند تا رنگ محلول  از صورتی به زرد تغییر کند .

ppm اسیدیته آزاد (FMA) برحسب کربنات کلسیم برابر است با :

ppm FAM (as CaCO₃)= V(ml) Na2CO3 × 0.02 N  × 1000/V Sample(ml)

اگر 50 میلی لیتر نمونه استفاده شود:

Ppm  FMA (as  CaCO₃ ) =V(ml) Na₂CO₃ 0.02 N × 20

Na₂CO₃ + 2H⁺ →     H₂O + CO₂ + 2Na⁺

2H⁺ ≡    Na₂CO₃ ≡    CaCO₃

X=A mg

اگر نرمالیته کربنات سدیم 0.02 نرمال و حجم نمونه مصرفی 50 میلی متر باشد در نتیجه:

FMA = V(ml) Na₂CO₃ × 20 ppm CaCo₃

معایب روش اندازه گیری FMA :

1-  اگر نمونه رنگی باشد نمی توان از معرف متیل اورانژ استفاده کرد زیرا رنگ محلول را می پوشاند ، برای تشخیص ختم عمل باید از PH متر استفاده کرد.

2-  کلر آزاد (Cl2) رنگ معرف را از بین می برد که برای حذف کلر آزاد از تیوسولفات سدیم استفاده می کنند. یک قطره برای رفع مزاحمت کلر آزاد کافی است.

Cl₂ + 2 e^- →  2Cl^-

2S₂O₃^2- →S₄O₆^2- + 2e^-

Cl₂ + 2Na₂S₂O₃ →  2Nacl + Na₂S₄O₆

Cl₂ ≡  2 S₂O₃^2-

Cl₂ ≡   2 Na₂S₂O₃

به ازای یک ppm کلر آزاد دو ppm تیوسولفات سدیم نیاز است.

چگونگی تشخیص ph :

درجه phآب بین 7-14 و عدد 7 میانگین یاحالت خنثی آن است یعنی اگر آب شما بین 0 تا 7 باشد آب شما اسیدی و اگر از 7 تا 14باشد یعنی آب شما قلیایی است . 
مقدار این ماده در آب اگر کم یا زیاد باسد باعث بیماری هایی که درمانندارد یا به سختی درمان می شود را ایجاد میکند.

اسیدیته آب را با روشهای مختلی میتوان اندازه گرفت از جمله موارد زیر :

 استفاده از محلولهای معرف و سنجش رنگ با معیار پیش گزیده

این روش برای مصارف معمول مناسب نبوده و سخت است.

 استفاده از کاغذ تورنسل (کاغذ PH متر) 

این روش  بسیار راحت بوده و از معایب آن می توان به  دامنه حساسیت آن که بر  اساس واحد است نام برد. مثلا شما میدانید اسیدیته شما 6 است یا 7 .
هر چه کاغذ تورنسل رنگش به قزمزی برود یعنی اسیدی و هرچه به آبی برود قلیایی می باشد.

 استفاده از سنجشگر دیجیتال

 کاربرد PH متر دیجیتال راحت و دقیق است و تنها بسته به توانایی و حساسیتش قیمت بالاتری دارد.

اسیدیته از جمله فاکتورهایی است که در همه مایعات عمومیت داشته و قابل اندازه گیری است. منظور از اندازه گیری PH (اسیدیته) یک جسم مایع در واقع تشخیص یکی از سه وضعیت خنثی، اسیدی، قلیایی و میزان شدت و ضعف آن است.
جهت سهولت در این امر، اعدادی که نشانگر وضعیتهای مختلف PH است به صورت قراردادی تعریف شده اند که در آن عدد 7 خنثی، اعداد کمتر از آن بیان کننده حالت اسیدی و اعداد بیشتر از آن نشان دهنده حالت قلیایی مایع مورد آزمایش است.