اخباراجتماعی -  يك ميليون كود‌ك بي‌شناسنامه!

اكثريت اين ازدواج ها در مناطق دور افتاده روستايي با مهاجران افغاني انجام‌مي‌شود و نبود اطلاعات دقيق حقوقي اين  ازدواج‌هارا با مشكلاتي چون ناتواني در ثبت قانوني ازدواج همراه‌مي‌كند. البته مشكل زماني حاد مي‌شود كه فرزندي از اين ازدواج حاصل شود. «قانون» در رابطه با آسيب‌هاي اجتماعي فرزندان حاصل از  ازدواج زن ايراني با اتباع خارجي با فريده غيرت وكيل دادگستري و ابوالفضل ابوترابي عضو كميسيون قضايي به گفت‌وگو نشسته و به‌بررسي مشكلات اين كودكان پرداخته است.

  سلب تابعيت زن ايراني !
فريده غيرت وكيل پايه يك دادگستري در گفت‌وگو با «قانون»، در تشريح وضعيت تابعيت زنان ايراني بعد از ازدواج توضيح داد: در قوانین ما سلب تابعیت ازيك ایرانی، به راحتی اتفاق نمي‌افتد. حتی ازدواج هم نمی‌تواند باعث سلب تابعيت یک زن ایرانی شود. زن ایرانی هرجا برود ایرانی است مگر به موجب حکم دادگاه و محرومیتی، سلب تابعیت شده باشد اما اگر با شخصی که تبعه یک کشور دیگر است ازدواج کند ممکن است تابعیت مضاعف به او دهنداما  سلب تابعیت از او نمی شود . 

اين حقوقدان خاطر نشان كرد: وقتی زن ایرانی تابعیت کشور اروپایی یا آمریکایی یا هر کشور دیگری را پیدا می کند از یکسري امتیازات بیشتری برخوردار می‌شود، ولی به عنوان زن ایرانی امتیازاتش در داخل ایران همچنان حفظ مي‌شود و آن امتیازاتی که برای تابعيت دوم او است تسری پیدا نمی کند و در تابعیت اول او که ایران است تاثیری نداردکه بخواهیم حق اضافه ای را برای او در نظر بگیریم . 

این استاد دانشگاه در رابطه با وضعيت فرزندان حاصل از این نوع ازدواج‌ها، تصریح کرد: این فرزندان متاسفانه دچار آسيب‌هاي فراواني می شوند. ازدواج زنان ایراني با مردان افغانی و عرب در طول سنوات گذشته دچار اشکال عدیده‌ای شده است که از نظر اهلیت و تابعیت و همچنين تحصيل دچار اشکال هستند. در قانون بيان شده است، زماني كه فرزندان به سن رشد یعنی 18 سالگی رسیدند مي‌توانند  خود تابعیت کشور مورد نظر را انتخاب کنند. اين در زماني صورت مي‌گيرد كه زن با مرد غیر ایرانی ازدواج کرده باشد.

  ندادن شناسنامه به‌تعدادي از كودكان ايراني
وی در رابطه با هويت فرزندان حاصل از ازدواج با اتباع بيگانه ادامه داد: در قوانين ما چون بحثي در رابطه با ولایت فرزند وجود دارد و فرزند تحت ولایت پدر است در اين نوع ازدواج اين فرزند نمي‌تواند شناسنامه دريافت كند. زمانی که زن با مرد غیر ایرانی ازدواج می کند  ممکن است یک تابعیت مضاعف پیدا کند اما  طبق قوانین ایران این زن، فرزندش باید تابع پدر باشد. در قوانين مقرراتي وضع شده كه بعد از سن بلوغ 18 سالگی فرزند مي‌تواند تابعيتش را انتخاب كند ولی متاسفانه این قضيه اشكالات فراواني دارد. فرزندان اين ازدواج‌ها به دليل نداشتن شناسنامه قادر به تحصيل نخواهند بود. لذا بي‌سوادي مشکل اصلي کودکان حاصل از چنين ازدواج‌هايي است. 

  تولد در ايران براي خارجي ها تابعيت به همراه دارد
غيرت در پاسخ به اين سوال كه اگر يك زن خارجي در ايران فرزندخود را به دنيا بياورد به فرزند او تابعيت ايراني داده مي‌شود دليل اين تبعيض ميان زن ايراني و خارجي چيست،گفت: زمانی که یک زن خارجی وارد ایران می شود و فرزندش درخاك ايران به دنيا مي‌آيد، به فرزند اين خانم تابعيت ايراني تعلق‌مي‌گيرد. در قوانين ما قانون مسئله خاک مطرح می شودکه قانون خاصی است و تابعیت و شناسنامه ايراني را به او می دهند.

  بلاتکليفي يك ميليون كودك بي‌شناسنامه 
ابوالفضل ابوترابي نيز درگفت‌وگو با«قانون» با انتقاد از ازدواج زنان ايراني با اتباع بيگانه بدون ثبت رسمي خاطر نشان كرد: همان‌طور كه مي‌دانيم برخي از زنان و دختران ايراني ناآگاهانه تن به چنين ازدواج‌هايي مي‌دهند اما برخي از آ‌نها هم آگاهانه اين ازدواج ها را مي‌پذيرند زيرا شرايط زندگي آنها را وادار به اين امر مي‌کند. اين عضو كميسيون قضايي مجلس تصريح كرد: اطلاع رساني بيشتر و تبليغات گسترده رسانه‌ها براي به تصوير کشيدن آثار و تبعات ناشي از ازدواج هاي غيررسمي ضرورت دارد. آثار اجتماعي چنين ازدواج هايي اين است كه اين ازدواج‌ها باعث بروز ناهمگوني فرهنگي در زندگي مشترک شده و نتايج زيانبار اجتماعي به همراه دارد.

  بازگشت مهاجران و بلاتكليفي زنان و فرزندان ايراني
ابوترابي در تشريح مشكلات حاصل از اين‌گونه ازدواج‌ها گفت: به طوري که گاهي با وجود چندين فرزند منجر به طلاق با تابعيت نامعلومي مي شوند. خانواده‌هاي ايراني‌بايد بدانند كه اگر زنان ايراني بدون توجه به قوانين و مقررات و مشاوره‌هاي حقوقي اقدام به چنين ازدواج‌هايي کنند با برخي مشکلات حقوقي مواجه خواهند شد. نبود ضمانت‌نامه قانوني و رسمي براي پايبندي زوج به ادامه زندگي و پرداخت نفقه، نامشخص بودن وضع حضانت و قيموميت فرزندان در صورت فوت زوج يا زوجه يا هردوي آنها، بلاتکليفي وضع هويتي فرزندان آنان از جمله اين مشکلات است . 

اين نماينده در ادامه بيان كرد: ما  در ايران حدود يك ميليون كودك داريم كه مادرانشان ايراني هستند و در ايران به دنيا آمده داخل ايرانند و بيرون از ايران نرفته اند. اين فرزندان هويتي غير از ايراني ندارند. ما مسئوليم كه  تكليف اين فرزندان را مشخص كنيم اما همچنان اين يك ميليون كودك بلاتكليف رها شده اند.

  مخالفت هيات وزيران 
وي ادامه داد: در رابطه با اين موضوع در مجلس طرحي وجود داشت اما متاسفانه چون بار مالي داشت بايد دولت مجوز مي‌داد اما هيات وزيران با اين موضوع  موافقتي نكردند . اين فرزندان دچار آسيب‌هاي فراواني از نظر اجتماعي و فرهنگي مي‌شوند به خصوص در تحصيل اين كودكان مشكل ايجاد مي‌شود به همين دليل بنده از وزير اطلاعات در اين رابطه سوال كردم كه دليل مخالفتشان چيست اما چيزي مطرح نشد. به نظر بنده راه حل اين است كه دولت و كميسيون با اين طرح موافقت كنند تا مشكلات اين كودكان كمتر شود.

براساس اين گزارش بحران كودكان بدون هويت و شناسنامه حلقه اي گمشده در ميان قوانين ما است. اينكه كودكي در ايران متولد مي‌شود دليلي بر ايراني بودن كودك بايد باشد، همان‌گونه كه اگر يك زوج غير ايراني فرزندشان در محدوده مرزهاي خاكي، آبي و هوايي ايران متولد شود يك ايراني خواهد بود.

اينكه كودكان متولد از مادر ايراني و پدر خارجي از حداقل‌هاي زندگي محروم شوند نه اسلامي است نه انساني اما همچنان اين رويه اشتباه ادامه دارد.  اين كودكان  تا 18 سالگي رها مي‌شوند و بعد از 18 سالگي ديگر فرصتي براي تحصيل و آموزش نخواهند داشت به نوعي اين كودكان را محكوم به نابودي كرده‌ايم و ضعف قوانين در حمايت از آنها بسيار مشهود است.

 اخباراجتماعی - قانون