کودک‌آزاری در انواع گوناگون جسمی، عاطفی، روانی صورت می‌گیرد

 در سال‌های اخیر به نوعی از کودک‌آزاری توجه شده که با سایر انواع کودک‌آزاری تفاوت دارد و  تحت عنوان «کودک‌آزاری ساختاری» شناخته می‌شود. این نوع کودک‌آزاری به نبود ساختارهای مناسب اجتماعی و اقتصادی برای پیشگیری از کودک‌آزاری اشاره می‌کند.

تعریف کودک آزاری چیست؟

کودک آزاری عبارتست از آسیب یا تهدید سلامت جسم و روان ویا سعادت و رفاه و بهزیستی کودک به‌دست والدین یا افرادی که نسبت به او مسئول هستند. معمولا کودک آزاری نتیجه بحرانی خانوادگی است و معضلی محسوب می شود که روز به روز در جامعه در حال گسترش است.

آزار رساندن به کوک یا همان کودک آزاری عملی است که از طرف بزرگترها متوجه کودک می شود ویکی از عوامل مهم آن احساس مالکیت والدین بر فرزنداشنان می باشد که سبب می شود جهت تنبیه یا مانع شدن از کاری اشتباه توسط کودک به هررفتاری که میخواهند با کودک برخورد کنند.

طبق دیدگاه جامعه شناختی، پدر و مادرها چون کتک در کوتاه مدت جواب می دهد به آن روی می آورند اما در واقع کتک زدن در دراز مدت پیامدهای بسیار جدی دارد و نه تنها موجب بهبود رفتار کودک نمی‌شود، بلکه رنجش و میل به انتقام را در کودک تقویت می‌کند. بچه‌هایی که کتک می‌خورند، اصولاً آنهایی هستند که سایرین را کتک می‌زنند.

 انواع کودک آزاری:

کودک‌آزاری به چهار گونه دسته بندی می شود که عبارتند از: 

۱) عاطفی (روانی)

۲) بدنی

۳) جنسی 

۴) غفلت و بی‌توجهی

آزار روانی (عاطفی): این نوع آزار کمتر از انواع دیگر گزارش می‌شود یا شناسایی می‌شود اما بسیاری آن را شایع‌ترین نوع کودک‌آزاری می‌دانند. این نوع آزار معمولاً دیگر انواع آزار همراه است. کودکی که از نظر روانی آزار می‌بیند رفتارهایی بروز می‌دهد که برای آن‌ها دلیل پزشکی یا دلیل موجهی پیدا نمی‌شود یا متناسب با سن او نیستند یا نشانه‌های عدم رشد کافی از جنبه‌های مختلف وجود دارد.

آزار جنسی: این نوع آزار برای دختربچه‌ها بیشتر از پسربچه‌ها اتفاق می‌افتد. اما در پسربچه‌ها هم کم نیست. در آمیزش جنسی رضایت هر دو طرف مهم است. اما آمیزش جنسی با فرد زیر پانزده سال در هر حالتی، سوء استفاده جنسی است. آمیزش جنسی فرد بالای هجده سال با فرد زیر هجده سال هم آزار جنسی است.
آزار جسمی: هرگونه لطمه یا آزار بدنی؛ هر نوع کتک زدن، تکان دادن شدید، سوزاندن، پرتاب کردن و هل دادن، مسموم کردن، خفه کردن و مانند آن نشانه آزار جسمی است.

 تبعیض و به ویژه تبعیض جنسیتی نمونه ای از کودک‌آزاری فرهنگی است

 نکاتی در رابطه با کودک‌ آزاری

در سال‌های اخیر به نوعی از کودک‌آزاری توجه شده که با سایر انواع کودک‌آزاری تفاوت دارد و  تحت عنوان «کودک‌آزاری ساختاری» شناخته می‌شود. این نوع کودک‌آزاری به نبود ساختارهای مناسب اجتماعی و اقتصادی برای پیشگیری از کودک‌آزاری اشاره می‌کند. به همین دلیل نیز دانستن نکات زیر به آشنایی با انواع کودک‌آزاری و به ویژه کودک‌آزاری ساختاری کمک می‌کند:

1- کودک آزاری رفتاری است که از طرف بزرگسالان مانند والدین، سرپرستان، معلمان و ... نسبت به کودکان انجام می‌شود و به سلامت جسمی و روانی آنان آسیب می‌رساند.
2- کودک‌آزاری در انواع گوناگون جسمی، عاطفی، روانی، غفلت، سوء استفاده در اشکال جنسی و بهره‌کشی اقتصادی صورت می‌گیرد.
3- پیامدهای آسیب‌زای انواع کودک‌آزاری به جنبه خاصی از رشد کودک مثل ابعاد جسمی و روانی محدود نمی‌شود، بلکه اثرات آن تا بزرگسالی ادامه پیدا می‌کند و در بسیاری از موارد به چرخه کودک‌آزاری می‌انجامد و کودک قربانی در بزرگسالی به آزارگر تبدیل می‌شود.
4- مهم‌ترین ویژگی کودک‌آزاری ساختاری این است که بر خلاف سایر انواع کودک‌آزاری، کودک توسط فرد یا افرادی مورد آزار قرار نمی‌گیرد بلکه آسیبی که به کودک وارد می‌شود از ساختارهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جامعه ناشی می‌شود. نمونه‌های این نوع کودک‌آزاری را می‌توان در حوزه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مورد بررسی قرار داد.
5- در حوزه اقتصادی کار کودکان نمونه بارز کودک‌آزاری ساختاری است. کار کودک از این نظر آزار محسوب می‌شود که مانع دستیابی او به حقوق اساسی وی از جمله آموزش، بهداشت، سلامت، بازی و شادی است. در واقع کار اجباری کودک از سوی پدر و مادر صورت نمی‌گیرد بلکه شرایط نامناسب اقتصادی جامعه که محصول ساختار اقتصادی است کار اجباری را به وی تحمیل می‌کند.

6- نمونه‌های دیگر کودک‌آزاری در حوزه اقتصادی، کودکان بازمانده از تحصیل و ازدواج در سنین پایین است که هر دو به سلامت جسمی و روانی کودک آسیب می‌رساند.  همچنین بازماندن از تحصیل به دلایل اقتصادی، یعنی در نظر گرفتن آموزش به عنوان یک کالا و نه یک حق اساسی؛ به عبارت دیگر آموزش از این دیدگاه کالایی است که کودکان محروم نمی‌توانند از آن بهره‌مند شوند.
7- در حوزه اجتماعی و فرهنگی هم می‌توان از آزارهایی که از نظام آموزشی مانند رقابت، آموزش مبتنی بر حافظه، نمره‌گرایی، فضای نامناسب آموزشی، کمبود مدرسه، تعداد زیاد دانش‌آموزان در هر کلاس، آموزش در نوبت بعد از ظهر که با خستگی دانش‌آموزان همراه است نام برد. دادن تکالیف درسی زیاد به کودکان نیز مانع استراحت و خواب کافی آنها می‌شود.

8- تبعیض و به ویژه تبعیض جنسیتی که جنبه فردی ندارد و به فرهنگ تبدیل شده است، نمونه دیگری از کودک‌آزاری ساختاری در حوزه اجتماعی و فرهنگی است.