می‌گویند نه کتاب‌های‌شان را می‌خرند و نه حتی مغازه‌های‌شان را! قیمت کاغذ، فروش اینترنتی و مهم‌تر از همه بی‌توجهی به کتاب باعث شده تا فروش برخی کتاب‌فروشی‌ها به چیزی نزدیک به نقطه صفر برسد؛ تا جایی که برخی در آرزوی تعطیلی مغازه‌های‌شان هستند.

به گزارش ایسنا، همیشه این امید وجود داشت تا وضعیت فروش کتاب با شروع دوباره فصل مدرسه‌ها و دانشگاه‌ها جانی دوباره بگیرد و حداقل کتاب‌فروشی‌های کتاب‌های کمک‌درسی و دانشگاهی، با آغاز سال تحصیلی از رضایت‌شان در فروش بگویند، اما چند گفت‌وگو با فروشندگان کتاب و کمی مشاهده بازار، خلاف این را ثابت می‌کند. وضعیت بد کتاب‌فروشی‌های مرکز خرید کتاب تهران، خیابان انقلاب، حالا بدتر شده است. 

از گله هم خسته‌اند

یک عده حتی از گله‌ هم خسته شده‌اند و می‌گویند آن‌قدر از اوضاع بدمان گفته‌ایم و هیچ چیز درست نشده که ترجیح می‌دهیم دیگر در این‌باره صحبتی نکنیم.

«خراب است»؛ نخستین پاسخی‌ است که تقریبا تمامی فروشندگانی که فرصت گفت‌وگو با آن‌ها را پیدا می‌کنیم تحویل‌مان می‌دهند. برخی از گفتن علت یا علت‌ها پرهیز می‌کنند و برخی دیگر می‌خواهند در این بازار کم‌رونق اقلا حرف دل‌شان را بزنند.

تشویق به مطالعه نکردن

فروشنده انتشارات علمی و فرهنگی می‌گوید: نمی‌توان آمار دقیقی از فروش ارائه داد اما امسال حتی فروش متوسط سال‌های قبل را هم نداریم؛ هرچند از وقتی دانشگاه‌ها شروع شده به نسبت تابستان اوضاع کمی بهتر شده و ما با این‌که کتاب‌های دانشگاهی نداریم اما شروع فصل دانشگاه و مدرسه باعث شده تا برخی دانشجویان به دنبال کتاب‌هایی که از دوستان یا استادان‌شان می‌شنوند بیایند و شاید بعضا نمونه‌ای را بخرند.

او می‌افزاید: اما مراجعه برای خرید کتاب‌های عمومی خیلی پایین آمده و قیمت بالای کتاب‌ها، خوانندگان را به مطالعه نسخه اینترنتی و حتی مطالعه نکردن تشویق می‌کند.

حذف کتاب‌فروش از بازار

این روزها ناشران کتاب‌های کمک‌آموزشی هم فروش اینترنتی را غنیمتی برای حذف کتاب‌فروشان از بازار عرضه کتاب دانسته‌اند و با ارائه خدمات مجذوب‌کننده  در حین عرضه، خریداران کتاب را به جای خیابان انقلاب به سمت سایت‌های اینترنتی‌شان روانه کرده‌اند.

 یک فروشنده کتاب‌های کمک‌آموزشی می‌گوید: امسال فروش کتاب‌های کمک‌آموزشی حتی در آغاز سال تحصیلی خیلی کم‌تر از سال‌های قبل است به این علت که خود ناشران کتاب‌ها را از طریق سایت‌های‌شان می‌فروشند و درصد تخفیف بالایی هم می‌دهند، علاوه بر آن ارسال هم رایگان است و بعضا به معلم کتاب رایگان داده می‌شود؛ در این صورت دیگر نیاز نیست مردم برای خرید این کتاب‌ها به مغازه بیایند.

این کتاب‌فروش می‌افزاید: به این روش نقدینگی ناشران زودتر جذب می‌شود و برای آن‌ها خوب است، اما برای پخش‌کننده‌ها و کتاب‌فروش‌ها ضرر است. ناشر آمده و در جایگاه کتاب‌فروش قرار گرفته و از طریق سایت، فروش مستقیم انجام می‌دهد و باعث شده تا ما کتاب‌فروشان کمک‌درسی نتوانیم سرمایه‌گذاری کنیم؛ نه می‌توانیم نیروی کار بگیریم و نه حتی می‌توانیم اجاره مغازه را پرداخت کنیم.

او بازار این روزهای کتاب‌فروشی‌های کمک‌درسی را همانند دیگر ماه‌ها بی‌رونق می‌داند و می‌گوید: با فروش اینترنتی کتاب‌ها توسط ناشر، ناشر هم جای خودش را دارد و هم جای ما را گرفته و به این نحو عملا بازار ما تعطیل شده است.

ترجیح دانلود رایگان به خرید گران

سر زدن به چند کتاب‌فروشی و توقف در آن‌ها که در معرض دید بیشتری قرار دارند، آن هم در ساعتی از بعدازظهر که به گفته کتاب‌فروشان، اوج زمان خرید است، نشان می‌دهد بازار کتاب‌های آموزشی هم رونق چندانی ندارد. در واقع مشتری هست اما خرید نیست!

مخاطبان کتاب‌های آموزشی حتی در ضروری‌ترین موارد با ورود به مغازه و اطلاع از قیمت کتاب مدنظرشان ترجیح می‌دهند با چند کلیک ساده از نسخه‌های اینترنتی رایگان استفاده کنند.

فروشنده یک کتاب‌فروشی آموزشی با انتقاد از وضعیت فروش کتاب می‌گوید: اگر خریداری برای کتاب‌های ما وجود داشته‌ باشد معمولا دانشجویان هستند که آن‌ها هم این روزها اغلب از جزوه‌های استادان استفاده می‌کنند و یا عمدتا از اینترنت به‌عنوان منبع مطالعاتی خود استفاده می‌کنند و معمولا به طور رایگان یا نهایت با پرداخت یک‌صدم قیمت نسخه اصلی به این کتاب‌ها دسترسی پیدا می‌کنند.

البته که دغدغه این صنف تنها به همین‌جا ختم نمی‌شود و برخی فروشنگان کتاب، زیاد شدن دست در این بازار را دیگر علت رکود کارشان می‌دانند. آن‌ها می‌گویند وقتی این بازار نان فروشندگان قدیمی‌تر را هم درنمی‌آورد چرا هنوز هم یک عده اقدام به باز کردن کتاب‌فروشی می‌کنند و اوضاع را از آن‌چه هست بدتر می‌کنند؟!

یک عده آرزوی تعطیلی مغازه‌های‌شان را مطرح می‌کنند و وقتی از آن‌ها علت این‌ را که چرا واقعا تعطیل نمی‌کنند می‌پرسیم در پاسخ می‌گویند «کسی این مغازه را نمی‌خرد». از سویی کافه‌هایی که هر روز به تعدادشان افزوده می‌شود، روزی شاید کتاب‌فروشی‌ بوده‌اند و شاید هم سرنوشت دیگری در انتظار این کتاب‌فروشی‌ها باشد.